Atletizmin Tarihçesi
Atletizmde branşların gelişmesi birçok faktöre bağlıdır. Milletlerin kültürü, toplumsal, ekonomik sistem, sportif araçların zenginliğinden ve en çok tabii hazırlık sistemlerinden antrenman bilgisi ortaya çıkmıştır. Tarihte en önemli amaç fiziksel kapasiteyi yükseltmek olmuştur.
Fiziksel kültürün faaliyetleri hakkındaki bilgileri arkeolojik kalıntılardan öğrenmekteyiz. Uzak geçmişte yazılan bazı eserlerden de faydalanmaktayız. Mısır piramitlerinden alınan bazı eserlerden İSSİ (2870 M.Ö.) Mısırın fiziksel kültürünün seviyesini öğrenebiliriz. Atletizm branşlarında uzun atlama, (durarak ve hız alarak) top fırlatma (kaya) ve cirirt atmanın çok popüler branşlar olduklarını söyleyebiliriz.
Asyanın en eski milletlerinden birisi olan Hintliler, koşular ve cirit atma branşlarını o zamanlardada uygulamışlardır. Bu bilgileri Atarva Veda kitabının özellikle Ayar Veda bölümünde bulabiliriz.
Atletizm branşlarını Perslilerde uygularlardır. Bu konuda bilgileri Ksenefon’un kitabı “ Genç Kir’in terbiyesi”nde bulabiliriz. Eserde Kir için koşunun ne kadar önemli olduğu vurgulanıyor.
Yahudilerin, Zahariya ve “Makabi” kitaplarında gençlerin uyguladıkları branşları ve bazı dereceler söz konusudur.
Eski Yunanlılar fiziksel ve beden eğitmi derslerini o zaman okul branşlarına dahil etmişlerdir. Yunanlılar için fiziksel potansiyel çok önemliydi. Fiziksel gelişmenin en büyük ispatı Yunanistanda organize edilen resmi yarışmalardır. Pitiy oyunları ( M.Ö. 582) Namey Oyunları (M.Ö. 573) İstimy Oyunları. Bu oyunların önemi olimpiyat oyunları nedeniyle azalmıştır.
Olimpiyat Oyunlarının Başlangıcı ve Gelişmesi
Atletizm branşları en büyük gelişmesini Eski Yunanda yaşamıştır. Yunanlılar fiziksel gelişimi önemli vazife olarak algılamışlardır. Atina ve Sparta’nın sahipleri Likurg ve Solon tarafından büyük destek (sportif) görmüşlerdir.
İlk Atletizm oyunları M.Ö. 1453 yılında Yunanistanda gerçekleştirilmiş ve bunlar olimpiyat oyunlarının öncüleri olmuşlardır.(TEKİL, N.)
İlk olimpiyat oyunları (M.Ö. 776 ) her 4 yılda bir yapılmış. M.S. 393 İstanbul’da oturan Roma imparatoru 1. Theodosius oyunlara son vermiţtir.(KORYÜREK, C.)
İlk Olimpiyat oyunları Elis kent devletinde tanrı Zeus’un onuruna başlangıçta yalnızca bir gün yapılırdı.(Ana Britanika) Yine bir başka görüşe göre o sıralarda efsanevi bir kahraman olarak adı hürmetle anılan Pelops’un hatırası için başladığını söylerler.(KORYÜREK, C.)
Toplam 293 olimpiyat düzenlenmiş. Bu da sporun Yunanlılar için ne kadar önemli olduğunu gösterir. Olimpiyuat oyunları zamanında her türlü savaşa son verilmiştir Yarışmalar özel stadlarda yapılırmış (Olimpiya, Delfi vs.)
Atletizmde ilk branş kısa mesafe koşusu olup pistin uzunluğu 192,25 m. eni 32 m. idi. (Ana Britanika) 14. Olimpiyattan sonra bu mesafenin iki mislinde yarışmalar uygulanmış ve 15. Olimpiyatta uzun mesafe koşularıda dahil edilmiştir. Mesafeler 1346m. 4613.5 m. arasında uygulanıp, 37. Olimpiyatta gençlerin de yarışmasına izin verilmiş, fakat mesafeler azaltılmıştır (3076m.)
18 Olimpiyatta pentetlonunda dahil edilmesi söz konusu
Pentatlonun 5 branşı sırası ile
1-) Disk Atma 2-) Uzun Atlama 3-) Cirit Atma
4-) Kısa mesafe koşusu 192,25 5-) Güreş(Der Sport Brockhaus)
Tüm yarışmacılar Uzun atlamada belirlenen bir barajı aşmak zorunda olup aşamayan elenmektedir.
Cirit atma müsabakasına katılmaya hak kazanmış, baraj geçen sporcular dört kiţiye indirilmektedir.
3 Aşamada sürat koşusuna katılabilen dört atletten bir kişi elenir, daha sonraki
Disk atma branşında sayı ikiye indirilir ve
geriye kalan iki finalist aralarında olimpiyat şampiyonluğu için güreşirlerdi.
25 Kasım 1889 Baron Pierre de Coubertin ilk defa Modern Olimpiyat oyunlarından Fransada söz etmiş, ”Modern çağın gelişimine uymak için Olimpiyatları canlandırmalıyız” sözleri bazı dinleyicileri şaşırtmıştır.
1894 Yılının Haziran ayında “International Athletic Congress” adlı bir toplantıda kongrede ilkeler belirlendi ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi kuruldu. Bu komite 1. Olimpiyatların 1896’da Atinada yapılmasına karar vermiştir.
1896’da Atinada yapılan İlk Olimpiyatlara 14 ülkeden yaklaşık 245 Erkek sporcu katılmıştır. İlk Olimpiyatlarda 12 atletizm branşı yapılmıştır.
1912’de 7 Haziranda Stotholmde İ.A.A.F. kurulmuştur.
Görevleri: 1-) Üye ülkeler arası iyi ilişkiler kurması,
2-) Tüm dünyada atletizmin geliţmesi,
3-) Atletizmin kurallarının belirlenmesi, kararlar alıp ve yöntemlerin
belirlernmesi,
4-) Dünya rekorlarının kabul edilmesidir.
1924’de Paris’te atletizmin kuralları kararlaştırılmıştır.
1928’de Amsterdam olimpiyat oyunlarında Bayanlar ilk defa 100m., 4x100m., 800m. yüksek atlama, uzun atlama, ve Disk atma branşlarında katılmışlardır
